تاريخچه بهزيستي

در میان تعریف‏های گوناگون بهزیستی، تعریف سازمان ملل متحّد، از همه پذیرفته شده‏تر است: «سازمان بهزیستی، عبارت است از مجموعه‏ای هماهنگ از برنامه‏ها و فعالیت‏هایی که زیر نظارت یا کمک دولت، برای بهبود زندگی افراد و گروه‏های آسیب‏پذیر جامعه، انجام می‏شود». دستگاهي که در حال حاضر با عنوان سازمان بهزيستي کشور شناخته شده است و به ارايه خدمات مختلف در زمينه‌هاي اجتماعي، توانبخشي و پيشگيري به جامعه هدف تحت پوشش سازمان مي‌پردازد قبل از پيروزي انقلاب اسلامي تشکلي منسجم بدين شکل نداشت و خدمات مشابه اما به صورت پراکنده از طريق سازمان‌ها و انجمن‌هاي مختلف باپوششي محدود در سطح کشور ارايه مي‌شود.اين سازمان‌ها هر يک متولي بخش محدودي از خدمات بهزيستي بوده و از مديريت واحد و وحدت فرماندهي و سازماندهي مطلوبي برخوردار نبودند و ضمناً هر يک از مقررات و قوانين استخدامي خاصي تبعيت کرده و ساختار و تشکيلات مخصوص بخود داشتند.

تاريخچه و فعالیتهای سازمان بهزیستی:  

                         
  قبل از انقلاب اسلامی، سازمانهائی که به خدمات بهزیستی و رفاهی می پرداختند عبارتند از: سازمان ملى رفاه خانواده ایران، سازمان بهزیستى و آموزش كودكان و نوجوانان، سازمان ملى بهزیستى ناشنوایان ایران، سازمان ملى رفاه ناشنوایان ایران، سازمان ملى رفاه نابینایان ایران، جمعیت حمایت از اطفال بى سرپرست، سازمان زنان و .... .پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان بهزیستی کشور در بیست و چهارم خرداد ماه پنجاه و نه، . پس از بررسی و مطالعات شهید دکتر محمد علی فیاض‌بخش، سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه قانونی مورخ 24/4/1359 و در جهت تحقق مفاد اصول 3، 21 و 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از ادغام 16 سازمان، نهاد،موسسه و انجمن تشکیل شد تا با اتخاذ تدابیر و ارائه خدمات و حمایت‌های غیربیمه‌ای با حفظ ارزش‌ها و کرامت والای انسانی و تکیه بر مشارکت‌های مردم و همکاری نزدیک سازمان‌های ذیربط، در جهت گسترش خدمات توانبخشی، حمایتی، بازپروری و پیشگیری از معلولیت‌ها و آسیب‌های اجتماعی و کمک به تأمین حداقل نیازهای اساسی گروه‌های کم درآمد، اقدام نماید.
  در سال شصت و سه، سازمان بهزیستی کشور در شمار سازمانهای وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفت و در حال حاضر در ذیل سازمانهای وابسته به وزارت رفاه و تأمین اجتماعی قرار دارد. كانون اصلى فعالیتها و برنامه هاى سازمان بهزیستى، پیشگیرى از فرو پاشى زندگى افراد و خانواده هایى است كه به علت مشكلات اقتصادى و ناهنجاریهاى اجتماعى و فرهنگى دچار آسیب پذیرى و ناتوانى هاى محتلف شده اند، یا از معلولیتهاى جسمى و روانى رنج مى برند.  در حال حاضر فعالیت بهزیستی در چهار بخش ارائه می شود: امور فرهنگى و پیشگیرى، امور اجتماعى، امور توانبخشى ، امور مشاركتهاي مردمي و اشتغال.

چالشهای پیش روی سازمان بهزیستی: 

  درحال حاضر، سازمان بهزیستی و تأمین اجتماعی درحوزه های فعالیت خود با چالشهای مختلفی روبروست. گسترش پدیده های مختلفی كه تحت عنوان آسیب های اجتماعی مطرح هستند: افزایش اعتیاد ومعتادان، كودكان بد سرپرست یا  بی سرپرست، خیابانی، زندانیان، افزایش بزهكاری، فرار دختران و پسران، گسترش روز افزون سالمندی وتعداد سالمندان، افزایش تعداد معلولان شناخته شـده و درخواســتهای آنــان و خانواده‌هایشان برای دریافت خدمــات توانبخشی و اجتماعی، مناسب سازی محیطی و نگرشی برای پذیرش این گروه ازمعلولان در جامعه، موضــوع اشــتغال معلولان، توســعه شكل های غیــردولتی معلولان، ادغام برنامــه توانبخشی مبتنی بر جامعه  در مراقبتهای بهداشتی اولیه  و...  برنامــه های غربالگری و پیگیری در زمــینه های نابینایی، ناشنوایی، كم توانی ذهــنی و پیشگیری ازحــوادث ( به ویـژه حوادث ناشــی از مین درمناطق جنگی ) و نیـز پیشگیری ازكودك آزاری، فراردختران و پسران، اعتیاد، بزهكاری و طلاق ... موضوعات مهمی هستند كه باید به طور جدی بدانها توجه شود.